کتابخانه مرکزی سیاتل آمریکا -2004

کتابخانه مرکزی سیاتل آمریکا -2004

 

نویسنده :‌یاسین درودیان 
این کتابخانه به عنوان آخرین بازمانده ی دوران نخستین که دیگر ازرواج افتاده و شیوه ی اداره آن منسوخ گشته ، ساختمانی آزاد ،‌عمومی ورایگان است
 در سال 1920 کتابخانه عمومی این شهر، هیچ رده بندی برای علوم کامپیوتری نداشت و بخش هایی در ارتباط با ارتباطات و اطلاع رسانی کامپیوتری اخیرا در آن لحاظ شده اند .

کتابخانه مرکزی سیاتل آمریکا -2004

کتابخانه همیشه در نظر مردم ساختمانی پاک و شرافتمند وحاوی ارزش های اخلاقی بود ه وتا حدی روحانی تلقی می شود .ارزش های معنوی کتابخانه وابسته به ارزش های مفهومی خود کتاب می باشد و محلی برای حفاظت کتاب  که مثل نگهبانان عمل می کند  . ساختمان کتابخانه ، رسانه ای که در منطقه ؟‌برآورده وبه جریان افتاده است ، چنین به نظر می آید همچون قلعه ای که آماده است تا با هجوم لشگر غارت گر انواع تکنولوژی ها گنجینه ی خود را از دست بدهد ،  در معرض تهدید و خطر است .در این دیدگاه الکترونیک وفن آوری های مرتبط با آن زمخت وخشن قلمداد می شوند . حضور فراگیر ،پیچیده و نامحسوس  که به شیوه ای کنترل ناپذیر به همه چیز تسلط دارد . معماری این ساختمان که پر از صنایع ادبی و شگردهاو ترفند های زبانی و بیانی است حسی از برتری و امتیازرا در انجام یک رسالت و وظیفه مذهبی مسئولیت اجتماعی و ارزش ها را تولید می کند . دهه ی گذشته با جنبش پرشتابی از جریان عمومی سازی قلمروها و ایجاد فضاها و ساختمان هایی برای استفاده ی عامه مردم مواجه بود .در دوران معاصر این جنبش با اشکال پیچیده و خوشایندی از فضاها و حریم های خصوصی جایگزین شده است .
اساس عمومی بودن یک بنا وجود عنصر آزاد ی در آن است .گسترش فضاها ی عمومی در آن دوران، اکنون با ساختمان هایی جایگزین شده که گر چه به ظاهر آزاد و عمومی است و برای استفاده از آن نیاز به پرداخت پول ندارید ، اما عملا برای ورود باید هزینه ی آن را بپردازید . این کتابخانه به عنوان آخرین بازمانده ی دوران نخستین که دیگر ازرواج افتاده و شیوه ی اداره آن منسوخ گشته ، ساختمانی آزاد ،‌عمومی ورایگان است . هدف از سازندگان بنا که کوهی از فولاد و شیشه را در دو قالب شکست های زمخت ، پرداخت نشده و نسبتا خام به نمایش گذاشته و در میان شبکه های شطرنجی قائم الزاویه ی خیابان ها واشکال مکعبی ، منظم .و کلاسیک ساختمان ها  ی نسبتا قدیمی اطراف خود ، شکلی نامنظم و جدید دارد ، تعریف مجدد کتابخانه به عنوان موسسه ای است که دیگر منحصرا و اختصاصا برای جا دادن کتاب و مطالعه در خود نیست. بلکه یک رسانه ی بزرگ ،یک مرکز اطلاع رسانی و ایجاد ارتباطات و یک فروشگاه بزرگ اطلاعاتی است که تمامی اشکال بالقوه ی رسانه های  ارتباط جمعی را در خود گرد آورده –رسانه های قدیمی و جدید – وآنها را به طور یکسان و در تراز هم ارائه می کند . در دورانی که اطلاعات همه جا در دستر س هستند ، یکجا جمع کردن وهم زمان شدن همه ی این رسانه ها در کنار هم که هریک جاهای خالی یکدیگر را تکمیل کرده و در جهت ایجاد یک شبکه ی اطلاع رسانی قوی با هم همپوشانی می کنند و از آن مهمتر شیوه ی مدیریت و سرپرستی آن کتابخانه را سر زنده و پر تحرک کرده است . انعطاف پذیری فضا ها و عملکردهادر فضای کتابخانه های معاصر معمولا با ایجاد طبقات عمومی حاصل می شود که در آنها تقریبا همه جور فعالیتی رخ می دهد . برنامه ریزی فضایی و ساماندهی عملکردی ها و فعالیت های گوناگون در کنار هم به صورت کاملا جداگانه و تفکیک شده نیست و مرزبندی دقیق و معین ندارد و. همچنین فضاها به لحاظ مشخصات فضایی تا حدزیادی بازو جامع و شبیه به هم هستند که به یک ویژگی محدود نشده اند . ساختمانی که ضمن ایجاد محدوده ای باریک حجم خارجی زیبا و فضا های خوش منظر ، باز و ارتباطات بصری گسترده ، با جمع کردن ارزش های هنری و طراحی فضا های دلپذیر و خوشایند د رکنار هم محیطی را در داخل به وجود می آورد که تمامی معیار های یک فضای  خوب و یک معماری داخلی خوب را که مورد انتظار هر کاربری و استفاده کننده ای است به نحو بهینه و متعادل دارد و برای بسیاری از کاربر ها مفید است .
بخش ها وفضا ها بسته ، منفرد و محصور نیستند و شخصیت واحدی از خود ارائه نمی کنند ، بلکه د رآن واحد منظور ها و مقاصد متفاوتی را بر آورده می سازند و اصناف و گروه های مختلفی را از خود بهره مند می کنند . همچنین با تناسب تعداد زیادی از سلیقه های متنوع و جورواجور خدمات  ارائه شده ، مخاطبان بیشتری را دعوت می کنند .در عمل مخازن کتاب و بخش های  مطالعه،  فضا های گسترده ای شکل می دهند که بدون جداکننده های مشخص وواقعی در دل یکدیگر فرو رفته و در هم آمیخته شده اند ،‌چنانچه مرزهایشان صرفا بصری ، ذهنی و قراردادی است و به صورت طیفی از کاربر های به هم متصل و از هم بازشناسی نمی شوند . در میان گسترش بی وقفه ی مخزن و پیشروی جاری و سیال گونه ی آن در روی سه بعدی و به صورت عمودی و افقی به فضا های عمومی و خارجی نیز نفوذ کرده مرزهای غیر دقیق و ناروشنی به وجود می آورد تا با پیروی از اصول کلی و سیالی اندیشه حاکم بر جامعه بنایی کاملا دموکراتیک (‌مردم سالار ) و لیبرال را شکل دهد . 
ساختمانی که در آن اشراف و حاکمیت وجود ندارد، همه قسمت ها در تراز هم با رعایت کامل برابری ،‌عدالت و مساوات قرار گرفته اند ، منطقه ی ممنوعه و برتری وجود ندارد ، حرکت ها درهر جهت آزاد و بدون محدودیت است و معمار به عنوان یک حاکم و کنترل کننده با اجبار و تحمیل معماری به مردم آنها را به تبعیت از خود وادار نمکی کند ، بلکه عنان هر کس را به دست خودش می دهد تا به صورت خود جوش،‌ با حرکت های کلان مردمی ، ظرف برمظروف خودش شکل بگیرد و ساختمان در شکلی زنده و ارگانیک خودش را به تدریج با خواسته ها و نیاز ها ی متغیر و پویای مردم انطباق داده ،‌ هماهنگ با آن شود .
فضا ها در این شیوه از پیش تعریف نشده اند بلکه منتظرندتا کسی آنها را به طور غریزی و ذاتی تعریف کند و به این خمیر بی شکل صورت خود راسوار کند.در پایان در این شکل از انعطاف و انطباق نامحدود ،‌کتابخانه  همان جاذبه  هایی را ایجاد می کند که آن را از سایر منابع و مراکز اطلاع رسانی متمایز می سازد . این ساختمان به جای انعطاف پذیری مبهم ونامشخص ، و ایجاد ایهام ،‌چند معنایی و چند پهلوی در محدوده ی داخلی که فاقد تعیین است ،‌می توانست با ساماندهی خود با بخش های  متمایز و مرزبندی شده که هر کدام به طور خاص برای یک عملکرد معین طراحی و تجهیز شده  دارای مبلمان ،‌وسایل ،‌تاسیسات و استاندارد های مربوط به همان  عملکرد باشد ،‌وظیفه ی محول شده را در حد تمام وکمال، ‌بدون دخالت در دیگر بخش ها و یا د خالت کردن بخش های اطراف انجام دهد .
با این رویکرد یا گرام گونه ؟ و کلاسیک به پلان که هر فضا مثل یک بسته ی گره خورده و پیچیده ،‌با حفظ جداره های نفوذ ناپذیر خود فقط از طریق کانال ها و مجری های باریک ،‌یک ورودی محدود و مشخص داشته  باشد و پس از انجام فرایند های موضوع وارد شده و شکل دهی به آن، به صورت کاملا مکانیکی خارج کرده و به قسمت مجاور آن وارد کند تا در طی این فرایند پیوسته موضوع مورد نظر در نهایت امر شکل هدف خود را بگیرد، ‌ساز و کا رکلی پیراسته تر و پالایش شده تر را دنبال کرده به فضا های تصفیه شده تری برسد . انعطاف پذیری حساب شده و سنجیده در هر بخش باقی  می ماند ،‌بدون آنکه یک بخش مانع بخش دیگر شود .
نخستین کا رمعماران بنا استحکام بخشیدن و تثبیت کردن برنامه ها و وسایل ارتباط جمعی بود که ظاهرا کثرت و گستردگی مها رناشدنی و آْشفته ای داشت . با ترکیب موارد مشابه به یکدیگر دسته بندی های مربوط به برنامه ریز ی انجام شده را در خود جای می دهد که به  لحاظ  معماری تعریف شده و برای یک عملکرد اختصاصی د رحد بهینه تجهیز شده است . به این دلیل که هر تراز عملکردی برای یک  منظور واحد طراحی وصله شده ابعاد  و اندازه ی این بخش ها وزیر مجموعه های آنها،  میزان انعطاف پذیری،  ‌نحوه ی آمد وشد، حرکت،  ساختار و سازه ی آنها، ‌ترکیب رنگی و دیگر مشخصات فضایی شان با یکدیگر تفاوت می کند . فضای مابین این تراز های عملکردی به عنوان  فضای دادوستد عمل می کند که در آن کتابدارهای آموزش دیده فعالیت می کنند و اطلاع رسانی لازم به آنها انجام می شود و نیز تعامل و رویارویی تراز ها ی مختلف عملکردی، ‌از طریق این معضل ها و میانجی ها که نقش ارتباط و اتصال دادن بخش های گوناگون را دارند و به عنوان فضا های واسطه عمل می کنند صورت می گیرد . فضایی برای کار ،‌ارتباط متقابل و نیز توزیع با تصحیح ژنتیکی و ساختاری استقرار عمودی عملکردهادر طبقات متوالی یک ساختمان بلند مرتبه که الگوی رایج و متداول آمریکایی است ،‌بنایی به وجود آمد که حساس و هوشمند است و نسبت به شرایط گوناگون محیطی و تغییرات اطراف واکنش متناسب در جهت برقراری آسایش نشان می دهد و در هر کجا که لازم باشد به میزان نیاز برای رسیدن به آسایش ، نور روز را وارد بنا می کند و هندسه ی آن نیز به طور ذاتی چنین شرایطی را تامین می کند .  همچنین حجمی که برای بنا انتخاب شده بر اساس موقعیت ساختمان های اطراف و شرایط محیط به عنوان بستر و بافت ساختمان است و کتابخانه این زمینه و متن را در خود دیده و هماهنگ با آن ،‌پاسخ مناسب داده است . هر کدام از نماها که در هر طرف قرار گرفته به موقعیت شهر ی بافت اطراف خود واکنش متفاوتی نشان می دهد و چشم انداز مطلوب را تامین می نماید . همچنین چهره ساختمان نمادین و شاخص است و در میان ساختمان های اطراف هم چون یک شمایل یا علامت اختصاصی ،‌خاطره ساز می شود وبه خوبی در اذهان جا باز می کند . مشکل سازماندهی فضایی سنتی کتابخانه  ها مسطح بود نشان است . بخش های مختلف کتابخانه بر طبق پلان دو بعدی هر طبقه ساماندهی می شوند و هرکدام به طور جداگانه عمل می کند . تناسب و اندازه های غیر قابل پیش بینی انبساط و انقباض در بخش های خاص به لحاظ تئوری در یک طبقه ی منفرد قرار می گیرد . 
در سال 1920 کتابخانه عمومی این شهر هیچ رده بندی برای علوم کامپیوتری نداشت و بخش هایی در ارتباط با ارتباطات و اطلاع رسانی کامپیوتری اخیرا در آن لحاظ شده اند . قفسه ها و مخازن کتاب نسبت به یکدیگر در یک آرایش مارپیچی قرار گرفته اند که از عدد 000شماره بندی آنها شروع می شود و تا 999ادامه پیدا می کند که در پایین ترین تراز طبقه قرار گرفته است و تمامی این مخازن بر روی یک نوار مارپیچ چیده شده اند . تعداد 6233قفسه کتاب در مجموع 780000کتاب را در خود جای می دهند که با انعطاف پذیری قابلیت افزایش به یک میلیون و چهارصد وپنجاه هزار کتاب را در آینده بدون اضافه کردن تعداد قفسه ها دارا می باشند . این کتابخانه شبکه ای از وسایل ، فن آوری ها و تجهیزات تخصصی را پیش وروی استفاده کنندگان می گذارند . منحنی مارپیچ استقرار کتاب ها ، کارمندان کتابدار را که مسئولیت تنظیم و چیدن صحیح کتاب ها را بر طبق شماره بندی و ترتیب خاص آنها را بر عهده دارند از بار سنگین مدیریت کتاب های همیشه رو به افزایش آزاد می کند . راه حل های مهندسی ارائه شده در زمینه های معماری ، ساختار بندی ، مصالح ساخت و نیز تاسیسات و تجهیزات برای حل چالش های مختلفی بوده که در پی اجرای شکل متهورانه معماری کتابخانه ی مرکزی سیاتل رخ نموده است ، ؟ چشمگیراز شکل و عملکرد که تاکید قدرتمند ی بر مساله پایداری ، انرژی و همخوانی با محیط زیست دارد . مهندسین مشاور اروپ (arup)که محاسبه و طراحی اسکلت پیشرفته ترین و مشکل ترین ساختمان های دنیا را بر عهده می گیرند از طریق دفاتر موجود در لندن سیستم های ساختمانی و جزئیات اجرایی کتاب خانه را طراحی کردند ودر زمینه ساخت نیز با نیروی کار وپیمان کاران محلی منطقه صحبت کرده مسئولیت کامل تهیه اسناد و مدارک و نقشه های اجرایی سازه ی بنا را به عهده گرفتند .
 طراحی معماری منحصر بفرد و بی سابقه ی این این ساختمان که شیوه  های ساختمانی  نا آشنا یی را مطرح می کرد که توسط سازندگان قبلا تجربه نشده بود ، طیف کاملی از مشکلات و چالش ها را پیش و روی گروه مهندسین گذاشت . این مساله از طراحی سیستم  سازه و سپس محاسبه و اجرای آن تا مطالعات مربوط  به مسائل پایداری ، اقلیم ، نور و جریان هوا که برای به حداکثر رساندن کارایی ساختمان در نظر گرفته شده بود ، امتداد داشت .
یکی از مسایل  پیش وروی یافتن موثر ترین راه برای به حداقل رساندن تعداد ستون هادر داخل سالن ها  و طبقات بود که برای این منظور از پوسته ی خارجی بنا که نمای ساختمان را در بیرون و درون شامل می شد، استفاده ی سازه ای شد و بدین ترتیب بخشی از بارگذاری بنا به محیط پیرامون آن منتقل شد . این کار شفافیت پوسته را به حداکثر ممکن می رساند و در بهترین حالت از میان سبکه ی فولادی سازه نور و سایه ی مورد نیاز برای فضا های داخلی را تامین می کرد . همچنین کارایی انرژی مصرف شده در آن را به حد اکثر رسانده میزان مصرف انرژی را با تامین بخشی از آن به صورت طبیعی و نیز تامین شرایط آسایش برای حداقل استفاده از تجهیزات و تاسیسات هوا ساز ، به کمترین رقم ممکن می رساند . 
این فرم کلی فضا های داخلی وسیع تری را در اختیار کتاب خانه می گذاشت و سطوح وسیع سراسر شیشه ای و شفاف بنا مناظر فراخی را از اطراف شاهد بودند . از دیدگاه طراحی سازه نخستین مورد عمده ی پروژه برای لحاظ شدن ، هندسه ی کاربود.پنج تراز طبقاتی ساختمان در جهت های عمودی و افقی به نحو ی ساماندهی شده بودند تا فضا های عمومی کافی و گسترده ای را شکل دهند ودر عین حال چشم اندازهای خارج به داخل و داخل به خارج بنا متنوع و از همه طرف چشمگیر و به یاد ماندنی باشد .
مهندسین سازه اسکلتی را طرح ریزی نمودند که از حداقل ستون در طبقات و فضاهای میانی  بهره می گرفت ، از کمترین میزان ؟ سقفی در فضا های میانی استفاده می کرد و سقف به صورت مسطح در یک تراز ارتفاعی کار می شد ودر مجموع نقطه  ثقل و بار عمده ی وزن ساختمان ونیز نیروهای جانبی کف های شناور وبسیار بزرگ ساختمان را به اطراف ، لبه ها و پوسته ی ساختمان منتقل می کرد ودر عین حال مقاومت پیچشی شکل نا متعار ف وبرون مرکز را را به حداکثر می رساند .به این دلیل که شبکه لرزه ای برای تعیین کارایی سازه ای ساختمان بسیار مهم و بحرانی است –نحوه اتصال طبقات گوناگون – اولین توجه گروه در فرایند طراحی روی همین مساله متمرکز بود . برای تعیین شبکه ی سازه ای از تحلیل های غیر  خطی پیچیده استفاده  می شد که می توانست جنس حرکت های جانبی طبقات را کاهش دهد ، همچنین مطالعات گسترده ای برای تعیین جنس پوسته وموا د و مصالح نما و نیز شبکه ی وادار های آن انجام شد که در بهترین حالت هر دوی نور و سایه ی مورد نیاز را تامین نماید . مشاور اروپ به تهیه برنامه ریزی کاری خود و جدول زمان بندی کاری پرداخت تا در تمامی ساعت های شبانه روزی بی وقفه کار مفیدی ارائه دهد . موازی با این تلاش ها به بررسی امکان ساخت و یا موج دار کردن اعضای شبکه نیز شروع شد .
 این مشاور مطالعات مبسوط و مشروحی را برای بررسی مسیر حرکت خورشید بر روی ساختمان ترتیب داد تا میزان و نحوه ی سایه ی ساختمان های بلند اطراف را روی ساختمان کتابخانه به طور دقیق  ترسیم نماید و بر این اساس پوسته ای دور تادور ساختمان پیچید که بازده انرژی ساختمانن را با در یافت نور محیط به حداکثر رسانده ، درخشش نورزننده را برای فضا های داخلی و نیز  دید ناظر خارجی تا حد امکان کاهش  دهد . پوسته با صفحه های شیشه ای    با کیفیت و عملکرد بالا ساخته شد که  در دو لایه شبکه ی فلزی  لوزی مانندی بین آن را به عنوان سازه و نیز پروفیل پنجره برای نگه داشتن شیشه ، در میان می گرفت و با این کار تبادل حرارتی فضا ی داخلی را با محیط بیرون به حداقل می رساند . شیشه هایی که شفافیت بالاتری داشتند روی نماهایی استفاده شدند که در جهت سایه قرار داشتند تا نور وارده به ساختمان بدین نحو افزایش یابد ، چرا که یکی از مهمترین مسایل یک کتابخانه تامین نور کافی برای مطالعه با حداقل مصرف انرژی است . برای رسیدن به استاندارد بالایی از صرفه جویی در مصرف انرژی و نیز تامین شرایط آسایش  بنا ، اروپ سیستمی بسیار کار آمد و موثر برای تهویه ی مطبوع ساختمان طراحی کرد که با توجه به هندسه ی منحصر به فرد سازه ، فضا های داخلی بلند و آتریوم بزرگ جلوی نمای اصلی ساختمان و نیز سطوح وسیع  شیشه خور نما ، به هیچ وجه کارساده ای نبود . یک چرخه ی حرکتی برای به جریان انداختن هوای داخل و حداکثر صرفه جویی در مصرف انرژی با ساخت یک دهلیز سر گشاده روبروی نمای شیشه ای و پر شکن  جنوبی ایجاد شد که هوای سر تا سر ساختمان را با مکش طبیعی کشیده از داخل دریچه ای برروی و سقف آتریوم مرکزی جلوی ساختمان خارج می کرد . انرژی حرارتی هوای خارج شده در هر دوشکل سرما و گرما توسط سیستمی که در کنار هواکش نصب شده بازیافت می شود و با خنک یا گرم  نمودن سطوح شیشه ای نما مجددا به چرخه ی جریان گرمایی داخل می پیوندد.
 سرعت تخلیه ی هوا و میزان هوای تازه ی ورودی به ساختمان از بازشوی روی آتریوم توسط سیستم با توجه به شرایط محیطی و اقلیمی خارج برای تامین شرایط بهینه ی ساختمان کنترل می شود که این سیستم  هوای آلوده وگاز های  مضر و نیز دود را تشخیص داده آن را به خارج بنا هدایت می کند . با قرار دادن سیستم های گوناگون تاسیساتی تامین و حفظ انرژی در کنار تمهیدات و ترفند های  معمار ی و ساختمانی به کار گرفته شده بدین منظور ، کتابخانه ی سیاتل به میزان چهل در صد از استاندارد های ساختمانی  لید (LEED)فراتر می رود. نتیجه حاصله ساختمانی است که در آن پایداری زیست محیطی ، طراحی معماری ، سیستم پیچیده و هوشمندانه ی سازه و تاسیسات ومهندسی ساخت و ساز در اوج خود به هم پیوند خورده اند و جائیکه دانش و اطلاعات در آن هیچ حد ومرزی را نمی شناسد .

 

 

ضوابط طراحی مجتمع مسکونی

مقدمه
ساختمانهای بلند از هر جهت بهشهرمربوط هستند آنها برایتجمع انبوه جمعیت، کمیابی و هزینه سنگین زمین جوابی طبیعی می باشند توده ساختمانبلند از توجیه مفهوم محیط طرح و جواب او به هدف ساختمان نتیجه می شود.

 

یکساختمان بلند ممکن است آزاد قرارگرفته یعنی قائم و باریک یا افقی و حجیم باشد و یاممکن است مستقیماً در مجاورت ساختمان های بلند دیگر واقع شود در هر دو روش ساختماناساساً یک جسم مجزا می باشد ولی ساختمان بلند آینده ممکن است جزء مکمل یک ساختمانبزرگ شهر باشد که در آن ساختمان ها یا خانه های فعالیت بوسیلهسیستم های تغییر مکان چند ترازیبا یکدیگرارتباط دارند.

 

از لحاظارتفاعساختمان های کمتر از 10 طبقه تابیشتر از 100 طبقه جزء ساختمانهای بلند به شمار می آیند برای تعیین ارتفاع یا حجمساختمان برنامه ریزی نسبتاً پیچیده ای لازم است بعضی از عواملی که باید در نظرگرفتهشود عبارتند از احتیاجات مشتری در مقابل زمین موجود و موقعیت زمین در ارتباط باجنبههای محیطی برای مثال خدمات لازم برای نگهداری ساختمان و رفاه ساکنان آن یا اثربوم شناسیساختمان یا خصوصیت منظره ای چشمانداز اطراف آن.

 

ساختمان بلند در زمینه شهری: 
توسعه ساختمانهای بلند از هر جهت دنبالگررشد شهری باشد تحول شهر سازی که عصر صنعتی کردن شهر ها شروع شد مردم از مناطقروستایی به مناطق شهری کوچ کردند و بدین وسیله باعث افزایش تراکم جمعیت در شهرهاگردیدند انقلاب تکنولوژیک با ارائهسازه فولادیسبک وزنآسانسورو سیستم های تهیه انرژی لازم برایشهر قائم با تراکم زیاد به این فشار عکس العمل نشان داد.

 

در ابتدای قرناخیر بلوک های ساختمان به ارتفاع حدود 20طبقه در مقابل یکدیگر قرارمی گرفتند که فقطبوسیله خیابانهای تنگ و تاریک از یکدیگر جدا می شدند و دره های شهری تشکیل میدادندهدف عمده جادادن حداکثر اشخاص در حداقل سطح زمین بود تراکم جمعیت حاصله و اثرآن برروی مردم و شهر به عنوان سیستم متشکلی که در آن فعالیتهای گوناگون روی یکدیگرتاثیرمی گذارند به ندرت در طرح مورد توجه بود احتیاج به نور هوا و سطح زمین بازبرای فعالیتهای عمومی منجر به تکامل تدریجی آسمانخراشهای آزاد ایستاده گردید ایننوع ساختمان ها ارتفاع خیلی بیشتری دارند زیرا باید تراکمی حداقل معادل تراکم بلوکساختمانی راکه جانشین آن می شوند ایجاد نمایند انقلاب تکنولوژیک کنونی به آن اندازهپیشرفت کرده است که بتوان آسمان خراشهای منفرد باهزینه ای بنانمود که از لحاظاقتصادی امکانپذیر باشد.

 

طرح ساختمان های بلند از لحاظ انقلاب تکنولوژیک یافضای ماده ای نسبتاً خوب درک شده است ولی بررسی فضای رفتاری یعنی تشخیص نیازهایانسانی و قابلیت سازگاری بامحیط هنوز در مرحله اولیه پیشرفت می باشد جدایی و عدمارتباط بین مردم در ساختمان و نبودن تماس بازندگی خیابانی بعضی از مسائلی هستند کهطراحان کوشش دارند بر آنها غلبه کنند.

هرچند که اکنون تا حدودی تراکم ساختمان های بلند در شهرهابوسیله مقررات منطقه بندیکنترل می شود این طرح بر اساس مفهوم دینامیکی ترکیب تمام شهر نمی باشد اثر تجمعنزدیک به هم ساختمان های بلند روی محیط شهر بیشترین اهمیت را دارد تاثیر شدید بعضیاز آسمان خراشهای بزرگ همچون برج 109 طبقه سیرزدر شیکاگوبه ارتفاع بیش از یک چهارممایل روی شهر واضح است سیستم برق این ساختمان می تواند احتیاجات یک شهر 147000 نفرهرا تامین کند ودستگاه های تهویه مطبوعآن قادر به خنک کردن 6000 خانه یک خانواری می باشد جمعاً 102 آسانسور لازم است که 16500 نفر استفادهکننده را در روز به قسمت های مختلف ساختمان برساند در ذهن خود آسانسورهای متعددراهمچون خیابانهای بن بست و سرسراهای ساختمان را همچون میدانهایی مجسم سازیدکه درآنها مردم بوسیله آسانسورهای دوطبقه سریع السیر که از یک سرسرا به سرسرای بعدی میروند و یا آسانسورهای محلی کم سرعت که از یک نقطه ساختمان به نقطه دیگر آن عبور میکنند از آنجایی که ساختمان شامل همه خدمان و تفریح گاههای لازم می باشد به طور نظریافراد هرگز مجبور به ترک آن نمی باشند امکانات رفاهی ساختمان از قبیل فروشگاه،تفریح گاه ،محلهای نمایش فیلم و تئاتر و غیره و خدمات بهداشتی فرهنگی ایمنی حمل نقلپارکینگ آب برق و گاز و تلفن و فاضلاب معادل امکانات رفاهی لازم برای یک شهر کوچکمی باشد.

توسعه و تکامل ساختمانهای بلند

 

تاریخچه اولین ساختمانهای بلندروزگار باستانی بر می گردد. سازهای ساخته شده با دیوارهای باربر به ارتفاع 15 طبقهقبلا در شهرهای رومیان مورد استفاده بود. شهرها ی ممالک غربی در قرن 19 به سرعتتوسعه پیدا کرد و تراکم شدید جمعیت باعث شد ساختمانهای بلند که با سقوط امپراطوریروم ناپدید شده بود دوباره احیاء گردد. استفاده از دیوارهای باربر ساخته شده ازمصالح بنایی درسازه هامجدد رایج گردید. ولی اشکال اینسازه ها این است که با افزایش ارتفاع بر ضخامت دیوار ( یعنی وزن ساختمان ) بایداضافه شود تا مستقیما جوابگوی طبیعت جریان نیروی وزن باشد. 
محدودیت این نوعسازةها با ساختن ساختمان 16 طبقه مونادنوک در سال 1891 در شیکاگو که ضخامت لازمدیوارهای طبقه پائین آن از 6 فوت تجاوز می کرد آشکار گشت. 
از زمانیکه قابآهنیو بعدافولادیموجبرسیدن به ارتفاعات بلندتر و بازشدگی های (مانند پنجره و غیره ) بیشتر و بزرگترگردید استفاده از سیستم های قابی سبک وزن راه حل طبیعی به نظر می رسید. تکاملاسکلتفولادی متجاوز از 100 سال طول کشید. نه تنهاآهنمی بایست به عنوان مصالحساختمانی به رسمیت شناخته شود، روشهای تولید نیز می بایست توسعه و تکامل پیدا میکرد. 
به منظور ایجاد بهترین شکل برای اعضاء سازه و سوار کردن آنها و همچنینتوسعه روشهای دقیق برای جزئیات ساختمانی لازم بود که در رفتار ماده جدید تحقیقگردد. 
مهندس قرن نوزدهم معمار را وارد کرد تا توانایی عنصر قاب را تشخیصدهد. او استفاده از قاب را درپلها،کارخانه ها، انبارها، و نمایشگاه ها رواجداد. نفوذ این امر را می توان در گذشته حتی در سال 1801 در یک کارخانه نخ ریسی هفتطبقه ساخته شده از قاب های آهنی درمنچسترمشاهده کرد که در آن ستونها و تیرهایآهنی به عنوان اسکلت داخلی ساختمان به کار رفتند . در این ساختمان تیرهایI شکل،احتمالا برای اولین بار به کار برده شد. طراح ساختمان بر اساس مهندسی خود به موثربودن این شکل برای تحمل خمش پی برد. این کارخانه در واقع پایه پیشرفت قاب فولادی راگذاشت که سرانجام درشیکاگودر حدود سال 1890 ظاهر گردید.

قصرکریستال که برای نمایشگاه بین المللی 1851 لندن ساخته شد اولین قاب آهنی مستقل راآشکارساخت. استخوان بندی چوب و آهن و صفحات شیشه با دیوارهای وزنی حجیم که اساساستانداردهای معماری در آن زمان بود به رقابت برخاست. این ساختمان نشان دهنده اولینروش تولید انبوه در مقیاس بزرگ می باشد. تقسیم بندی فضای ساختمان بر مبنای بزرگترینورق شیشه استاندارد موجود انجام گرفت و روش اجرای ساختمان به صورت جزئی از طرح آندر آمد. 

برج فانوس دریایی در بلک هاربور واقع در ایالت لانگ آیلند که درسال 1843 بنا گردید اولینسازةقابی ساختة شده از آهن نرم (آهن خمیری) در ایالات متحده آمریکا می باشد . در حدود 10 سال بعد اسکلت داخلی همراه بادیوارهای باربر نمایی ساخته شده از مصالح بنایی در چندین ساختمان به کار رفت. قابداخلی شامل ستونهای چدنی بود که تیرهای ساخته شده از آهن نرم را نگهداری می کرد. 
قبل از اینکه ساختمانهای بلند قادر باشند به توانایی جدید قاب فلزی پاسخدهند، وسائل حمل و نقل قائم می بایست توسعه پیدا می کرد. اولینآسانسوردر 1851 درهتلیواقع در خیابان پنجمنیویورکبه کار رفت. این سیستم راه آهن قائمدر 1866 به صورت معلق اصلاح شد، ولی امکانات آسانسور در ساختمانهای بلند برای اولینبار در ساختمان شرکت بیمه اکویتبل لایف در نیویورک در 1870 جامه عمل پوشید. ویلیامجنی سیستم های قابی را با ساختمان 11 طبقه شرکت بیمه خانه خود در شیکاگو در 1883پیشرفت داد. اولین نمونه ساختمان بلند بود که تماما بااسکلتفلزی نگهداری می شد، درصورتیکهدیوارهای نمای ساخته شده از مصالح بنایی فقط خودشان را تحمل می کردند.ساختمان جنیهمچنین اولین ساختمانی بود که در قسمت بالای آن تیرهایفولادیبه کاررفته بود. در 1889 ساختمان دوم جنی، ساختمان لایتر، اولین ساختمان با اسکلت واقعیگردید که در آن هیچ دیوار برخود متکی به کار نرفته بود. 
در ساختمان دومراندمک نالی(شیکاگو، 1889)،ساختمان و طبقه ای که بوسیله برن هام و روت ساخته شده،برای اولین بار قالب تمام فولادی به کار رفت. همین معمارها ایده دیوار برشی قائم رادر ساختمان 20 طبقه ماسنیک تمیل(شیکاگو، 1891) رواج دادند. در چنان ارتفاعی،نیروهایناشی از باد به صورت یکی از ملاحظات مهم طرح در آمد. برای افزایش سختی جانبی اسکلتفولادی،معمار ها مهار بندی های قطری را در قالب نما وارد کرده وبدین ترتیب اساس خرپای قائم یا دیوار برشی را بوجود آوردند. 
پیشرفت در روشهای طرح اسکلتفولادی موجب رشد مداوم ارتفاع ساختمانها گردید. در سال 1905 ساختمان 50 طبقه برجمتر و پولتین و به دنبال آن در 1931 ساختمان 102 طبقه امپایراستیت در نیویورک ساختهشد. اصلاحات بعدی روی توسعه طرح های جدید برای قاب ها،بهبود کیفیت مصالح،و روشهایاجرائی بهتر متمرکز گردیده است تا روی افزایش قابل توجه ارتفاع. 

ساختمان بلند و سازه نگهدارنده آن : 
طرح ساختمان بلند چه برایاستفاده های واحدی مانند آپارتمان ها، ادارات ،مدارس، بیمارستانها یا برای استفادههای گوناگون با مقیاس بزرگتر نیاز به تشریک مساعی بین گروهها ی مختلف طرح سازندهمصالح و اجرای ساختمان دارد. معمار کوششهای گروه های مختلف راهماهنگ می کند تااجزاء مختلف مصالح خدمات و فعالیتها به طور یک جا عمل کنند. 
معمار دیگر نمیتواند از آزادی طرح صحبت کند او نه تنها بوسیله فرم به طور کلی بسته آسمانخراش وضرورت استفاده موثر از مصالح محدود است ،بلکه او همچنین باید مشخصات خیلی بیشتری راکه مربوط به مقررات ایمنی آتش سوزی و بهداشتی می باشند رعایت کند. 
معمارباید به طرح ساختمان به صورت یک سیستمکلی که در آنسازهنگهدارنده همچون یک جزء اساسی با طرحساختمان رشد می کند نزدیک شود سازه را نمی توان به طور جداگانه به عنوان یک قسمتاضافی نامربوط در نظر گرفت که بعداً بوسیله مهندس در فضای رسمی ساختمان گذاشته شوداگر چه این روش طرح کلی را در مورد هر نوع ساختمانی باید به کار برد استفاده از آندر مورد یک ساختمان بلند که سیستم سازه نگهدارنده نسبتا پیچیده ای دارد و در آننیروهای فیزیکی و محیطی از تعیین کننده های اساسی طرح می باشند ،بویژه ضرورت دارد. ساختمان باید در مقابل نیروهای قائم ثقل و نیروهای افقی باد در بالای سطح زمین وزلزلهدر زیر سطحزمین مقاومت کند. پوشش ساختمان باید اختلاف درجه حرارت،فشارهوا، و رطوبت بین محیط خارج و داخل را تحمل کند. عناصر سازه ای ساختمان بایدجوابگوی همه این نیروها باشند این عناصر باید چنان قراربگیرند و به یکدیگر متصلباشند که این نیروها را جذب و با کمترین تقلایی آنها را با اطمینان به زمین هدایتکنند. 
معماری که نسبت به این نیروها ومنابع آن حساس و از نحوه باربری اعضاسازه ای مطلع باشد، در همان مراحل اولیه می تواند طرح معقولی را ارائه دهد او میتواند با مهندس سازه ای ارتباط برقرار کند زیرا به زبان خودش صحبت می کند. یعنیمعماری که از اصول مهندسی درک اساسی داشته باشد می تواند با متخصص سازه واقعاًتشریک مساعی کند تا به راه حل مطلوبی نائل گردد.
عناصر سازه ای استخوانهایلازم برای بدنه ساختمان می باشند و این معماراست که می تواند از این عناصر سازه ایماهرانه استفاده و آنها را نمایان کند تاروح ساختمان آشکارا نشان داده شود و بدینترتیب هدف ساختمان به عنوان محوطه ای برای سیستم های فعالیت گوناگون که رون یکدیگرتاثیر دارند مشخص و منعکس گردد.

بارگذاری ساختمان
1 بارهاییکه روی ساختمان وارد می شوند یا مستقیمآ به وسیله طبیعت و یا به وسیله انسان ایجادمی گردند. به عبارت دیگر برای بار روی ساختمانها دو منبع اصلی وجود دارد، یکیژئوفیزیکیو دیگری مصنوعی.
2 نیروهای ژئوفیزیکی را که نتیجه تغییرات مداوم در طبیعتهستند ممکن است به نیروهایجاذبه زمین، وزن ساختمان خودش ایجادنیروهایی در سازه می کند که موسوم به بار مرده است واین بار در تمام طول عمرساختمان ثابت باقی می ماند. 
3 اشکال همیشه در حال تغییر ساختمان نیز تایعاثرات جاذبه زمین است که ایجاد تغییراتی در بارها در طول زمان می کند.بارهای ناشیاز تغییراتجویبازمان و مکان تغییر می کنند و به شکلباد،حرارت،رطوبت،باران،برف، ویخظاهر می شوند. نیروهای زلزله از حرکت نامنظم زمین یعنی زمین لرزه ایجاد مشوند. 
4 منابع بارگذاری مصنوعی ممکن استتکان ناشی از حرکت اتومبیل ها،آسانسورها، ماشینهای مکانیکی و غیره و یاممکن است تغییر مکان افراد، وسایل و یا نتیجه ضربه و انفجار باشند. به علاوه ممکناست نیروهایی در زمان تولید و اجرا در سازه به وجود آبد. پایداری ساختمان ممکن استایجاب پیش تنیدگی کند که باعث ایجاد نیرو در ساختمان می شود. 

5 منابع بارهایژئوفیزیکیو مصنوعی در ساختمان غالبآ به یکدیگر بستگی دارند. جرم، اندازه، شکل و مصالح یکساختمان در روی نیروهای ژئوفیزیکی اثر می گذارند. برای مثال اگر عناصر ساختمان درمقابل تغییرات درجه حرارت و رطوبت نتوانند به آزادی واکنش نشان دهند و گیردار باشندنیروهایی در ساختمان ایجاد می شود. 
برای اینکه اطمینان حاصل شود که مشکلاتآتی از بین رفته و بازده سازه ای حاصل شده باشد لازم است که مطالعات دقیق جوابتئوری ساختمان به اثرها انجام گیرد. طراح باید نیروها و اثر بارگذاری مربوطه را درککند تا ساختمان بی خطر و قابل استفاده باشد.

 

ضـمائم دستور نقشه اراضی (با عـرصه بیش از ۱۰۰۰ مترمربع(

 

۸-۱) : دستورالعمل طراحی نقشه سایت پلان: 
۱- طراحی کل بلوک شهری با در نظر گرفتن همجواریهای بلافصل (بلوک های شهریمجاور)
۲- ارائه روند شکل گیری بلوک در سایت و ایده های طراحی شهری بصورت اسکیس .
۳- بهره‌گیری از حداقل سطح اشغال در سایتهای مسکونی (کمتر از ۳۰ درصد مساحتقدرالسهم مالک)
۴- طراحی سایت منطبق با شیب و توپوگرافی زمین باشد.
۵- رعایتحداکثر حریم معابر و بزرگراهای طرح تفصیلی و طرحهای اجرائی
۶- عرض معابر داخلیحداقل ۱۰متر (طبق ضوابط آتش نشانی) جهت سهولت دسترسی ماشینهای سنگین آتش نشانی بهتمامی بلوکها (با استفاده گذر برای بلوکهای مسکونی و غیر مسکونی)
۷- رعایت سایهاندازی بلوکها نسبت به یکدیگر در سایت و همچنین رعایت سایه اندازی ۳/۱برابر ارتفاعبلوک به بلوکهای سایتهای مجاور.
۸- جهت قرارگیری بلوکها، متناسب با شرایط اقلیمیسایت مورد نظر طراحی شود.
۹- عدم تداخل معابر سواره رو در فضاهای پیاده سایت
۱۰- پیش بینی مسیرهای دوچرخه در سایت ضروری می‌باشد
۱۱- استفاده از یکدسترسی اصلی از گذرهای مجاز طرح تفصیلی جهت تأمین دسترسی های داخلی سایت (رعایتسلسله مراتب گذر بندی الزامی است)
۱۲- ایجاد محورهای دید به کوهستان، دریاچه وجنگل با طراحی مطلوب بلوکها در سایت.
۱۳- ملحوظ داشتن مسائل مربوط به زلزله درطراحی احجام ضروری است (رعایت آئیننامه‌ها و مقررات زلزله الزامی است) .
۱۴- ارائه جداول سطوح و سرانه ها در قدرالسهم تعاونی و قدرالسهم شهرداری و کل بلوک شهریبه تفکیک و با در نظر گرفتن مقدار زیربنا و واحد پذیری تراکم ساختمانی و درصد سطحاشغال مجاز و طراحی شده.
۱۵- تراکم ساختمانی :
۱- تراکم واحد ساختمانی در هکتار : 
در اراضی اختصاص یافته به کاربری مسکونی ، احداث ساختمان با انواع تراکم زیرمجاز شمرده می‌شود: 
الف : مسکونی با تراکم کم (نوع یک) 
در این نوع کاربری ،احداث مجموعه‌های مسکونی با تراکم خالص ۴۱۰ نفر جمعیت ساکن در هر هکتار ، معادلحداکثر ۱۰۰ واحد مسکونی در هر هکتار مجاز است .
ب ) مسکونی ، با تراکم متوسط (نوع دو) 
در این نوع کاربری ، احداث مجموعه‌های مسکونی با تراکم خالص ۵۵۴ نفرجمعیت ساکن در هر هکتار ، معادل حداکثر ۱۳۵ واحد مسکونی در هر هکتار مجاز است .
پ ) مسکونی ، با تراکم زیاد (نوع سه) 
در این نوع کاربری ، احداثمجموعه‌های مسکونی با تراکم خالص ۸۲۰ نفر جمعیت ساکن در هر هکتار ، معادل حداکثر۲۰۰واحد مسکونی در هر هکتار مجاز است .
۲- تراکم زیربنا :
الف) تراکم زیربنا در اراضی مسکونی با تراکم نوع یک ، به میزان حداکثر ۱۳۰%مشروط به رعایت تعداد واحد مسکونی در هکتار (۱۰۰واحد) بلامانع است .متوسط زیربناهرواحد ۱۳۰ مترمربع منظور شده است .
ب) تراکم زیربنا در اراضی مسکونی با تراکمنوع دو ، به میزان حداکثر ۱۷۵% مشروط به رعایت تعداد واحد مسکونی در هکتار (۱۳۵واحد) ، بلامانع است . 
ج) تراکم زیربنا در اراضی مسکونی با تراکم نوع سه ، بهمیزان حداکثر ۲۶۰% ، مشروط به رعایت تعداد واحد مسکونی در هکتار (۲۰۰ واحد) ،بلامانع است . متوسط زیربنا هر واحد ۱۳۰ متر منظور شده است .
د) تراکم استحقاقیدر اراضی دارای تراکم های نوع ۱ ، ۲و۳ در کل منطقه ۱۰۰% (۱۰۰ واحد در هکتار) بوده وتراکم مازاد در تراکم‌های ۲و۳ منوط به تصویب کمیسیون طراحی شهری ، معماری و محیطزیست و رعایت سقف جمعیتی کل منطقه می‌باشد . مابه التفاوت تراکم‌های استحقاقی تاتراکم‌های حداکثر باید با حفظ حقوق شهرداری محاسبه و عوارض مازاد تراکم بر مبنایتعرفه های مصوب شورای اسلامی شهر تهران ، ازمتقاضی اخذ می‌گردد .

ضریب اشغال : 
الف) حداکثر سطح اشغال مجاز در تراکم نوع یک ، ۴۰% مساحت زمین است .
ب) حداکثر سطح اشغال مجاز در تراکم نوع دو ، ۳۰% مساحت زمین است .
ج) حداکثر سطحاشغال مجاز در تراکم نوع سه ، ۳۰% مساحت زمین است .
د) در تراکم‌های نوع یک ، دوو سه، مکان یابی بلوکهای ساختمانی باید به گونه‌ای باشد که سایه اندازی نسبت بهیکدیگر نداشته باشند . 
بلوکهای ساختمانی در لبه‌های شمالی و جنوبی حداقل بهاندازه یک برابر ارتفاع ساختمان سایه انداز از هم فاصله داشته باشند .
هـ) دراراضی دارای تراکم نوع دو و نوع سه از حیاط خلوت استفاده نشود .
و ) حریمسبز معابر و فضای عبور تاسیسات شهری
در رابطهبا حریم شریانهای مجاور بلوکهای شهری در زمان طراحی سایت پلان ، بشرح ذیل اقدامخواهد شد:
۱) در بر خیابان ۲۰ متری و کمتر از ۳۵ متر (حداقل تا ۵ متر)
۲) در برخیابان ۳۵ متری و کمتر از ۴۵ متر (۱۰ الی ۱۵ متر)
۳) در بر خیابان ۴۵ متری وبیشتر (۲۵ الی ۳۰ متر)
* بدیهیاست مالکین اراضی بلوک شهری (سایت پلان که به تصویب کمیسیون طراحی شهری رسیده است) موظف به اجراء و حفظ و نگهداری فضای سبز مربوطه خواهد بود با تاکید بر اینکهشهرداری و دیگر سازمانهای خدماتی جهت اجراء و نگهداری تاسیسات شهری (سطحی وزیرزمینی) در این فضاها دارای حقوق ارتفاقی می‌باشند .
۴) ابعاد بلوک مسکونی :
به منظور جلوگیری از اتلاف انرژی و هزینه‌های نماسازی ، توصیه می‌شود قطربلوکهای مسکونی حداقل ۱۶ متر منظور گردد .
۵) تعداد طبقات :
الف) در زمین‌های دارای تراکم نوع یک ، احداث ساختمان در ۲ تا ۴ طبقه مسکونیروی زمین یا پیلوتی مجاز است .
ب) در زمینهای دارای تراکم نوع دو ، احداثساختمان در ۴ تا ۸ طبقه روی زمین یا پیلوتی مجاز است .
ج) در زمینهای دارایتراکم نوع سه ، احداث ساختمان در ۴تا ۲۱ طبقه روی زمین مجاز است


۱۶- قرار گرفتن بلوکها حول محور یک فضای مرکزی بسته در طراحی سایت توصیهنمی‌گردد.
۱۷- در طراحی سایت،از شیب های متناسب و هماهنگ با بلوکها استفاده، وشیب طبیعی اراضی حفظ گردد.
۱۸- در طراحی سایتها پیش بینی ۵/۰% فضای تجاری و ۵/۴ % فضاهای خدماتی ضروری‌است.
۱۹- ارائه مقاطع و پروفیلهای طولی و عرضی از سایت باکد گذاریهای لازم ضروری می‌باشد.
۲۰- حریم مسیرهای سواره خارج سایت جهت عبورتأسیسات و تجهیزات شهری در نظر گرفته شود که تراکم و واحد پذیری آن در محدودهباقیمانده مسکونی سایت منظور می گردد. (حریم فضای سبز گذرها دارای مصوبهاست.)
۲۱- در طراحی سایتها رعایت تمهیدات لازم جهت پیش بینی فضاهای ورزشی و بازیکودکان و نوجوانان در فضای باز یا فضای سرپوشیده (حتی المکان بصورت مستقل و قابلاستفاده همگانی) بدون منظور شدن در تراکم و نیز فضاهای فرهنگی الزامیست .
۲۲- تعیین محل پستهای برق باهماهنگی برق منطقه .
۲۳- تعیین محل سپتیک تانک موقت درمحدوده بلوک شهری و مسیر فاضلاب ورودی به آن .
۲۴- طراحی تونل مشترک تأسیساتی بهنحوی که تأسیسات آب خام ، آب شرب ، برق و مخابرات در تونل قرار گیرند.
۲۵- طراحیمسیر لوله‌گاز و پستهای مربوطه در‌بلوک شهری هماهنگ با دیگر تأسیسات و ارائهتأئیدیه شرکت گاز تهران بزرگ
۲۶- در خصوص بندهای ۲۲ تا۲۵ نقشه های مربوطهمی‌بایستی به صورت CD و با مقیاس ۱:۵۰۰ تهیه و جهت ارائه به کمیسیون زیرساختهاتحویل شود.
۲۷- تعیین محل نصب شیر آتش نشانی

 

دستورالعمل طراحی نقشه‌های محوطه سازی وفضای سبز
۱- تعریف ورودی‌های مجموعه بصورتی که شاخص و نمادین باشد.
۲- محوطه ایبرای نوجوانان و عموم درنظر گرفته شود که این فضاها می‌تواند زمینهای ورزشی چندمنظوره (والیبال، بسکتبال، و غیره) و سالنهای ورزشی سرپوشیده بدن سازی وغیرهباشد.
۳- فضاهایی جهت بازی کودکان برای رفاه ساکنان هر بلوک بعلاوه نواری ازفضای سبز در اطراف آن درنظر گرفته شود تا به کاهش صداهای ناهنجار کمک کند بهتر استمحوطه بازی کودکان نزدیک بلوک مسکونی آنان باشد.
۴- تا حد امکان راههای اصلی درمحوطه بدون پله و با شکستگی و رامپ کم شیب مناسب طراحی گردد تا رفت و آمد بزرگسالانو کالسکه و صندلی‌های چرخدار نیز بسهولت انجام گیرد.
۵- در طراحی محوطه سایتملزومات پارک از قبیل ، ظرفهای زباله، تلفن عمومی، صندوق پست در نظر گرفته شود. طراحی نورپردازی مناسب که برای روشنائی معابر و زیباسازی مؤثر باشد ضروری است. ازاستفاده بی‌رویه پایه چراغهای نامناسب پرهیز شود.
۶- نصب هرگونه پایه روشنایی درمقابل محل مسکونی و تجاری غیر مجاز بوده مگر با هماهنگی واحد زیباسازی منطقه.
۷- انتخاب گونه های مختلف و پوشش مناسب گیاهی و فضای سبز و گلکاری محوطه سایت در نقشهکاشت عرضه گردد. نقشه کاشت شامل نوع و گونه گیاهان منتخب و تعداد آنها و محل کاشتدقیق هرگیاه می‌باشد.
۸- با توجه به کمبود آب، بهتر است آبهای سطحی محوطه جمعآوری و توسط جوی و یا کانیوو به کانالهای فاضلاب شهری هدایت گردد. (با سازمان آب وفاضلاب و کمیسیون زیرساختها هماهنگ گردد.)
۹- برای هماهنگی محیط و منظر شهریبهتر است درختان و درختچه ها در قسمت پیاده‌رووباغچه کناره خیابان از نظر ارتفاع وشرایط گذر با شهرداری هماهنگ شود. 
۱۰- جهت هماهنگی نوع و مصالح سطح مفروش پیادهروها با ساختمانهای مجاور، با حوزه معاونت فنی و عمرانی شهرداری هماهنگ شود.
۱۱- نصب هرگونه پل جهت ورود اتومبیل به پارکینگ و یا محوطه می‌بایستی با هماهنگی قبلی ومجوز صادره از سوی حوزه معاونت فنی و عمرانی شهرداری منطقه صورت پذیرد. 
۱۲- اصلاح و تعبیه دسترسی‌های مناسب جهت معلولین و اجتناب از اختلاف‌ سطح‌های ترانشه‌ایو بریده در معابر مجاور به ساختمان در صورت وجود اختلاف سطح در طول گذر الزامی است. 
۹- بررسی و تائید نقشه‌های سایت پلان توسطکمیسیون طراحی شهری ، معماری و محیط زیستبالا

پس از آماده شدن کلیه مدارک پروژه در هر مرحله جهت شرکت در کمیسیون در روزتشکیل از مشاور مربوطه جهت دفاع و توضیحات دعوت به عمل می آید و نتیجه و اظهار نظرکمیسیون بصورت جمع بندی نظریات اعضای کمیسیون بوسیله صورتجلسه به مشاور اعلاممیگردد . 
در صورت عدم تأیید پروژه ، مشاور موظف به اصلاحات پروژه طبق نظریهصورتجلسه و ارجاع مجدد به کمیسیون می باشد .

پلانها

الف : پلانهایمعماری
پس از تأیید سایت پلان ، پلانهای معماری از طرف مشاور مربوطه به این واحدارائه می گردد در این مرحله پلانهای معماری از نظر ارتباطات داخلی واحدهای مسکونی،‌دسترسی به واحدهای مسکونی ، آسانسورها ، محل های عمومی ، کریدورها ، جهات نورگیریفضای داخلی ساختمان ، بررسی پارکینگ ها ، انباری ، تأسیسات و مسائل اولیه در خصوصضوابط آتشنشانی پس از راهبری به کمیسیون ارجاع می گردد .
ب : نما و بدنه شهری
در این مرحله نما و بدنه شهری با منظور‌کردن نوع و رنگ مصالح مصرفیو‌تناسبات ارتفاع ، خط آسمان ، نشست ساختمان روی زمین و هماهنگی با بلوکهای مجاورپس از راهبری به کمیسیون ارجاع می گردد
.
ج : تجاری وخدماتی
در این مرحله درخواست دبیرخانه کمیسیون از مشاور تهیه و پیشنهاد طرح هایتجاری محله ای می باشد و سطح اشغال، دسترسی ها ، مساحت واحدهای تجاری و پارکینگمورد راهبری قرار گرفته و پس از آن به کمیسیون ارجاع می گردد . 
نقشه اجرائی سایتپلان محوطه و فضای سبز شامل :
۱- سایت پلان فضای سبز
۲- نقشه گیاهی – ( نوع و گونه و تعداد و مکان کاشتگیاه)
۳- نقشه نورپردازی
۴- نقشه آبیاری
۵- ملزومات پارک 
- محل دقیق ملزومات و مکانهای رفاهی فضایسبز مشخص شود

ضوابط طراحی سالن تئاتر

ضوابط طراحی سالن تئاتر

ورودی: 

باید طوری باشد که از تجمع افراد در پشت در جلوگیری شود و افراد بتوانند به راحتی بلیط تهیه نمایند و وارد سالن شوند. از لحاظ ابعادی در هر متر مربع حداکثر 6 نفر میتواند قرار بگیرد. اگر افراد به صورت خطی قرار بگیرند (صف) هر 4 نفر 87/1 متر بصورت طولی فضا نیاز داریم پس نتیجه میگیریم اگر افراد بخواهند وارد سالن شوند بهتر است آنها را بصورت خطی سازماندهی کنیم.


سالن انتظار (سرسرا):


بعد از ورودی ما فضای سالن انتظار (سرسرا) را داریم. اگر سالن تیاتر ما 200 نفر گنجایش دارد حال به ازای 6 نفر 1 متر مربع و به ازای 200 نفر 34 متر مربع فضا احتیاج داریم البته این در صورتی هست که افراد متراکم قرار گرفته باشند به همین منظور ما ابعاد فوق را در 3 ضرب کرده و به 102 متر مربع تبدیل میکنیم تا افراد به اندازه ی 2 نفر فضا ی آزاد داشته باشند.
عنصر بعدی که در فضای سرسرا قرار می گیرد coffee break (کافی شاپ) است. برای این فضا برای هر میز 4 نفره 76/5 متر مربع فضا احتیاج داریم حال اگر در هر سانس اجرا 50 نفر بخواهند از کافی شاپ استفاده کنند ما احتیاج به 12 میز 4 نفره داریم یعنی 24/93 متر مربع فضا میخواهیم. در کنار آن 15 متر مربع فضای آشپزخانه و محل فروش می خواهیم.
فضای دیگر در سرسرا سرویس های بهداشتی است و از آنجا که جز فضاهای درجه 3 می باشد نباید در دید کامل قرار گیرد البته بهتر است جایی باشد که به راحتی در دسترس باشد. زیرا جز فضاهای خدماتی است 11/29 متر مربع برای 8 توالت و دستشویی احتیاج است.


سالن اجرا:

در کل حداکثر ظرفیت قسمت تماشاگران به شکل انتخاب شده و محدودیت های صمعی و بصری بستگی دارد که شاخص آنها نوع تولید برنامه است. عوامل دیگر شامل سطوح . خط دید . آکوستیک تراکم رفت . آمد و نیز اندازه و شکل سکو (صحنه) است.

طول ردیف: حداکثر 16صندلی به ازای هر راهرو. اگر برای هر 3-4 راهرو یک در خروجی جانبی به عرض۱متر در نظر گرفته شود به ازای هر راهرو 25 صندلی مجاز است.
برای هر تماشاچی نشسته بایدمساحتی برابر با حداقل 0.5 متر مربع در نظر گرفت. این عدد بر گرفته از عرض صندلی ضرب در اصله ی ردیف (حداقل 0.45 مترمربع برای هر صندلی) به علاوه ی یک حداقل اضافه ی 0.9 متر ضرب در 0.5 متر یعنی حدودا 0.05 متر مربع برای هر صندلی است.

حجم فضا: این حجم بر اساس شرایط آکوستیکی به این ترتیب است: تیاترها حدودا 5-4 متر مکعب برای هر تماشاچی و اپرا حدود 8-6 متر مکعب. (به دلیل تهویه ی هوا حجم نباید کمتر از این باشد)

نسبت های قسمت تماشاگران:

1.       دید مطلوب بدون حرکت اما با حرکت جزیی چشم به مقدار حدود 30 درجه

2.       دید مطلوب با حرکت جزیی سر و حرکت جزیی چشم به مقدار حدود 60 درجه

3.       حداکثر زاویه ی ادراکبدون حرکت سر حدودا 110 درجه

4.       به حرکت کامل سر و شانه ها میدان درک 360 درجه نیز امکان پزیر است.

فضاهای خدماتی پشت سن:

اتاق تعویض لباس: یکی از فضاهای کاربردی و اصلی سالن می باشد در طراحی این فضا باید دقت شود که این فضا به عنوان یک فضای خصوصی به حساب می آید و باید تمامی حریم های آن بخصوص برای خانم ها حفظ شود. مقدار فضای لازم برای هر نفر 5 متر مربع و برای 6 نفر با ۸ کمد 45 متر مربع می باشد. نکته ی دیگر وجود انبار لباس است که 5.7 متر مربع می باشد.

اتاق گریم: این فضا باید با سن در رابطه ی مستقیم عاری از صدا و دارای نور کافی باشد. محیطی که یک گریمور نیاز دارد تا بتواند به راحتی اطراف بازیگر حرکت کند و تمام کار خود را زیر نظر داشته باشد 28/2 متر مربع میباشد که با این حساب ما برای کار 3 گریمور به طور هم زمان کنار هم 72/6 متر مربع فضا می خواهیم. همچنین وجود سرویس دستشویی در این فضا ضروری می باشد. 

اتاق نور و صدا: این فضا که بین نور پرداز و صدا بردار مشترک است باید دید مستقیم با قسمت اجرا داشته باشد که معمولا در جا نمایی این فضا آن را در قسمت پشت سالن در ارتفاع قرار می دهند همانند اتاق آپارات در سینما. حداقل فضا برای نور پرداز با دستگاه پرژکتور و ۴ نور انداز ۶ متر مربع و برای صدا بردار با دستگاه تنظیم و ضبط صدا ۵ متر مربع می باشد همچنین پلکان های ارتباطی هم باید در نظر گرفت اما یک انبار به اندازه ی ۱۲ متر مربع الزامی است.

اتاق کارگردان: که در کنار سن قرا می گیرد تا کارگردان در هنگام اجرا بطور مستقیم به نحوی که دیده نشود با سن در ارتباط باشد. ابعاد آن ۹ متر مربع می باشد.

اتاق گروه موسیقی: یکی از بخش های مهم یک کار تیاتر اجرای ملودیهای منظم در سکانسهای مختلف است. به همین منظور بهتر است کار گروه موسیقی همراه با تیاتر پیش رود برای همین ما فضایی را برای گروه موسیقی در نظر می گیریم. فضای گروه موسیقی باید بصورتی چیدمان شود که سرپرست تمام گروه را زیر نظر داشته باشد و همچنین در قسمت کم صدا قرار گیرد و حتما یک فضا برای نگهداری ساز به ابعاد ۴ متر مربع داشته باشد. ابعاد مناسب برای گرهه موسیقی ۱۶متر مربع است. 

اتاق استراحت گروه: فضای که گروه قبل از اجرا آنجا تمرکز و بعد از اجرا آنجا استراحت می کند. فضای کافی برای ۸کاناپه و میز ۶ متر مربع است پس برای یک گروه ۱۶نفره ما ۴۰ متر مربع فضا می خواهیم. 

اتاق مطالعه: قسمتی که گروه در آن استقرار می یابد و ضمن خواندن سناریو باهم شروع به تمرین کار هم می کنند. مقدار فضای کافی برای مطالعه ی ۲۰ نفر ۴۲ متر مربع است.

اتاق مصاحبه: فضای لازم ۱۶ متری است که شامل ۱ میز و ۱۰ صندلی است.

قسمت اداری سالن:

اتاق رییس: این اتاق از لحاظ استراتژیک باید در بهترین نقطه قرار گیرد. معمولا این فضا با اتاق جلسات ترکیب می شود که ابعاد مورد نظر برای ما 35 متر مربع است که میز جلسات هم یکی از الگو های این اتاق است.

بخش حسابداری: ۱۶ متر مربع برای خود اتاق و یک فضای ۵ متر مربع برای بایگانی و ۱ فضای ۱۶ مترمربع برای مرکز کامپیوتر نیاز است.

اتاق آرشیو: ۱۶ متر مربع برای اتاق بایگانی آرشیو که ۱۵ فایل را در خودش جا می دهد و ۹ متر مربع اتاق برای مسول اتاق آرشیو و ۲۰ متر مربع هم برای مرکز اسناد سالن نیاز است.

بخش خدماتی: 

موتورخانه: این قسمت باید در جایی باشد که بتواند به همه سالن سرویس دهد. ابعاد مورد نظر برای سالن ما ۵۰ متر مربع است.

انبار مرکزی: به دلیل این که معمولا هر بخش یک انبار دارد ما فضای بزرگی را برای انبار مرکزی نمی خواهیم مقدار ابعاد لازم ۲۵ متر مربع است.

پارکینگ: فضای لازم برای پارکینگ ۷۵۰ متر مربع برای ۴۲ خودرو سبک در ضمن اگر در زیر ساختمان قرار گرفت فضای رمپ و تهویه مناسب هم در جدول محاسبه قرار می گیرد.

طراحی سالن تئاتر : 

طراحی سالن تئاتر مستلزم درک روابط پیچیده ای است که می توان آن را با برسی تاریخ 2500 ساله پیشرفت تئاتر به دست آوررد. 
گرایش های ساخت و ساز سالن تئاتر در شرایط جاری: 
1- حفظ و احیا و مدرن کردن تئاتر های پیشین قرن نوزدهم و اواسط قرن بیستم 
2-ساختمان های جدید با مشخصه های فضای باز (آزمایشی) و بعد تبدیل آنها به فضای پیشرفته تر 
تاریخچه ی تئاتر: 
تئاترMarcellus اولین تیاتر روم که به طور کامل از سنگ ساخته شده. 
اولین ساختمان تئاتر رنسانس سالن تیاتر فرانسیس در پاریس بوده. 

کلیاتی در باره فضای نمایش : 
نمایش در هر کجا که مکان رویارویی بازیگر و تماشاگر باشد به وقوع می پیوندد. خواه این مکان میدانی در شهر باشد یا خیابان یا سکویی در بازار و یا قهوه خانه. اما تئاتر بدون معماری معنا ندارد، تئاتر چه به شکل نمایش و اجرا باشد و چه به صورت جشن و مراسم، ماهیتا نباید چنان با طبیعت خود یکی شود که قابل تشخیص نباشد. زیرا در این صورت نمایشی در کار نخواهد بود. چون بنیان تئاتر بر آگاهی دوسویه بازیگران و تماشاگران از وجود یکدیگر است؛ باید از جهان اطرافش متمایز باشد همان گونه که نمایش و واقعیت با هم تباین دارند. آشکارترین نشانه تئاتر همانا صحنه است که معماری آن در طول تاریخ دستخوش دگرگونی های فراوان گشته، اما همیشه مکانی کاملا مشخص و متمایز از محیط پیرامون بوده است. 
فضاهای اجرای نمایش در شهر غالبا جزو نقاط عطف شهری به شمار می روند. اما در شهر، علاوه بر مکان های عمومی، تعداد زیادی فضاهای خالی حاشیه ای یافت می شوند که فراموش شده و مطرود و متروک اند، مکان هایی که می توانند محل اجرای رویدادی نمایشی باشند. برخی از این فضاها که در شهرهای ما، خصوصا شهرهای قدیمی، به وفور دیده می شوند زمانی خود جزو فضاهای پررونق شهری به شمار می رفتند. فراموش نباید کرد که یک فضای نمایشی به تجمعی عادی، اجازه تبدیل شدن به اجتماعی با هویت را می دهد و می تواند سکویی باشد برای نیاز مردم به گفتن، شنیدن و داشتن اوقاتی خوش. هیچ لزومی به برپایی ساختمان نیست، شهرها خود می توانند به تئاتری برای اجرای نمایش تبدیل شود. 
بررسی فضاهای مورد نیاز برای سالن تیاتر: 
ورودی : 
باید طوری باشد که از تجمع افراد در پشت در جلوگیری شود و افراد بتوانند به راحتی بلیط تهیه نمایند و وارد سالن شوند. 
از لحاظ ابعادی در هر متر مربع حداکثر 6 نفر میتواند قرار بگیرد. 
حال اگر افراد به صورت خطی قرار بگیرند (صف) هر 4 نفر 87/1 متر بصورت طولی فضا نیاز داریم پس نتیجه میگیریم اگر افراد بخواهند وارد سالن شوند بهتر است آنها را بصورت خطی سازماندهی کنیم. 
سالن انتظار (سرسرا): 
بعد از ورودی ما فضای سالن انتظار (سرسرا)را داریم.اگر سالن تیاتر ما 200 نفر گنجایش دارد حال به ازای 6 نفر 1 متر مربع و به ازای 200 نفر 34 متر مربع فضا احتیاج داریم البته این در صورتی هست که افراد متراکم قرار گرفته باشند به همین منظور ما ابعاد فوق را در 3 ضرب کرده و به 102 متر مربع تبدیل میکنیم تا افراد به اندازه ی 2 نفر فضا ی آزاد داشته باشند. 

( coffee breakکافی شاپ): 
عنصر بعدی که در فضای سرسرا قرار می گیرد( coffee breakکافی شاپ( است. برای این فضا برای هر میز 4 نفره 76/5 متر مربع فضا احتیاج داریم حال اگر در هر سانس اجرا 50 نفر بخواهند از کافی شاپ استفاده کنند ما احتیاج به 12 میز 4 نفره داریم یعنی 24/93 متر مربع فضا میخواهیم. در کنار آن 15 متر مربع فضای آشپزخانه و محل فروش می خواهیم. 

سرویس های بهداشتی : 
فضای دیگر در سرسرا سرویس های بهداشتی است و از آنجا که جز فضاهای درجه 3 می باشد نباید در دید کامل باشد البته باید جایی باشد که به راحتی در دسترس باشد زیرا جز فضاهای خدماتی است 11/29 متر مربع برای 8 توالت و دستشویی احتیاج است. 

سالن اجرا: 
در کل حداکثر ظرفیت قسمت تماشاگران به شکل انتخاب شده و محدودیت های صمعی و بصری بستگی دارد که شاخص آنها نوع تولید برنامه است. عوامل دیگر شامل سطوح – خط دید – آکوستیک تراکم رفت و آمد و نیز اندازه و شکل سکو / صحنه است. 
طول ردیف : حداکثر 16صندلی به ازای هر راهرو . اگر برای هر3-4 راهرو یک در خروجی جانبی به عرض 1m در نظر گرفته شود به ازای هر راهرو 25 صندلی مجاز است. 
برای هر تماشاچی نشسته بایدمساحتی برابر با حداقل 0.5 متر مربع در نظر گرفت. این عدد بر گرفته از عرض صندلی ضرب در اصله ی ردیف (حداقل 0.45 مترمربع برای هر صندلی) به علاوه ی یک حداقل اضافه ی 0.9 متر ضرب در 0.5 متر یعنی حدودا 0.05 متر مربع برای هر صندلی است. 
حجم فضا: این حجم بر اساس شرایط آکوستیکی به ترتیب زیر است : 
تیاترها حدودا 5-4 متر مکعب برای هر تماشاچی و اپرا حدود 8-6 متر مکعب. 
به دلیل تهویه ی هوا حجم نباید کمتر از این باشد. 
نسبت های قسمت تماشاگران: 
1- دید مطلوب بدون حرکت اما با حرکت جزیی چشم به مقدار حدود 30 درجه 
2- دید مطلوب با حرکت جزیی سر و حرکت جزیی چشم به مقدار حدود 60 درجه 
3- حداکثر زاویه ی ادراکبدون حرکت سر حدودا 110 درجه 
4- به حرکت کامل سر و شانه ها میدان درک 360 درجه نیز امکان پزیر است . 
5- برای تیاتر -24 متر ( حداکثر فاصله ی که هنوز هم می توان صورت ها را باز شناخت) 
6- برای اپرا -32 متر ( حرکت های دارای اهمیت هنوز هم قابل بهز شناختن است) 
فضاهای خدماتی پشت سن: 
1- اتاق تعویض لباس : یکی از فضاهای کاربردی و اصلی سالن می باشد در طراحی این فضا باید دقت شود که این فضا به عنوان یک فضای خصوصی به حساب می آید و باید تمامی حریم های آن بخصوص برای خانم ها حفظ شود 
مقدار فضای لازم برای هر نفر 5 متر مربع وبرای 6 نفر با 8 کمد 45 متر مربع می باشد. نکته ی دیگر وجود انبار لباس است 5.7 متر مربع می باشد. 
2-اتاق گریم: این فضا باید با سن در رابطه ی مستقیم عاری از صدا و دارای نور کافی باشد . 
محیط ی که یک گریمور نیاز دارد تا بتواند به راحتی اطراف بازیگر حرکت کند و تمام کار خود را زیر نظر داشته باشد 28/2 متر مربع میباشد که با این حساب ما برای کار 3 گریمور به طور هم زمان کنار هم 72/6 متر مربع فضا می خواهیم . همچنین وجود سرویس دستشویی در این فضا ضروری می باشد. 
2- اتاق نور و صدا : این فضا که بین نور پرداز و صدا بردار مشترک است باید دید مستقیم با قسمت اجرا داشته باشد که معمولا در جا نمایی این فضا آن را در قسمت پشت سالن در ارتفاع قرار می دهند همانند اتاق آپارات در سینما . حداقل فضا برای نور پرداز با دستگاه پرژکتور و 4 نور انداز 6 متر مربع و برای صدا بردار با دستگاه تنظیم و ضبط صدا 5 متر مربع می باشد همچنین پلکان های ارتباطی هم باید در نظر گرفت اما یک انبار به اندازه ی 12 متر مربع الزامیست. 
3- اتاق کارگردان : که در کنار سن قرا می گیرد تا کارگردان در هنگام اجرا بطور مستقیم به نحوی که دیده نشود با سن در ارتباط باشد. ابعاد آن 9 متر مربع می باشد . 
4- اتاق گروه موسیقی: یکی از بخش های مهم یک کار تیاتر اجرای ملودیهای منظم در سکانسهای مختلف است. به همین منظور بهتر است کار گروه موسیقی همراه با تیاتر پیش رود برای همین ما فضایی را برای گروه موسیقی در نظر می گیریم. فضای گروه موسیقی باید بصورتی چیدمان شود که سرپرست تمام گروه را زیر نظر داشته باشد و همچنین در قسمت کم صدا قرار گیرد و حتما یک فضا برای نگهداری ساز به ابعاد 4 متر مربع داشته باشد. ابعاد مناسب برای گرهه موسیقی 16 متر مربع است. 
5- اتاق استراحت گروه: فضای که کروه قبل از اجرا آنجا تمرکز و بعد از اجرا آنجا استراحت می کند. فضای کافی برای 8 کاناپه و میز 6 متر مربع است پس برای یک گروه 16 نفره ما 40 متر مربع فضا می خواهیم. 
6- اتاق مطالعه : قسمتی که گروه در آن استقرار می یابد و ضمن خواندن سناریو(pm) باهم شروع به تمرین کار هم می کنند. مقدار فضای کافی برای مطالعه ی 20 نفر 87/41 متر مربع است. 
7- اتاق مصاحبه: فضای لازم 16.2 است که شامل یک میز و 10 صندلی است. 

دیواره آتش 

همان چیزی که تمامی سالن های استاندارد تئاتر در دنیا و از جمله تالار وحدت دارند. این دیواره ی آهنین از واجبات قطعی است تا در مواقع اضطرار و خطر و هنگام تعطیلی مثل پرده پائین بیاید و حائل وحد فاصلی باشد مابین سن اجرا و محوطه تماشاگران. اگر چنانچه حریقی رخ دهد این دیواره باعث مسدود شدن راه نفوذ و گسترش آتش سرکش می شود و تماشاگران فرصت خروج خواهند یافت. 
قسمت اداری سالن: 
1- اتاق رییس: این اتاق از لحاظ استراتژیک باید در بهترین نقطه قرار گیرد. معمولا این فضا با اتاق جلسات ترکیب می شود که ابعاد مورد نظر برای ما 35 متر مربع است که میز جلسات هم یکی از الگو های این اتاق است. 
2- بخش حسابداری: 16 متر مربع برای خود اتاق و یک فضای 5 متر مربع برای بایگانی و یک فضای 16 مترمربع برای مرکز کامپیوتر نیاز است. 
3- اتاق آرشیو: 2/16 متر مربع برای اتاق بایگانی آرشیو که 15 فایل را در خودش جا می دهد و 9 متر مربع اتاق برای مسول اتاق آرشیو و20 متر مربع هم برای مرکز اسناد سالن نیاز است. 
بخش خدماتی: 
1- موتورخانه:این قسمت باید در جایی باشد که بتواند به همه ی سالن سرویس دهد. ابعاد مورد نظر برای سالن ما50 متر مربع است. 
2- انبار مرکزی: به دلیل این که معمولا هر بخش یک انبار دارد ما فضای بزرگی را برای انبار مرکزی نمی خواهیم مقدار ابعاد لازم 25 متر مربع است. 
3- پارکینگ:فضای لازم برای پارکینگ 750 متر مربع برای 42 خودرو سبک در ضمن اگر در زیر ساختمان قرار گرفت فضای رمپ و تهویه مناسب هم در جدول محاسبه قرار می گیرد .